316 εκατομμύρια είναι οι νέοι χρήστες του Internet, μόνο για τη χρονιά του 2020 (ποσοστό που αναλογεί σε παγκόσμια αύξηση 7,3%), με βάσει παγκόσμια έρευνα του 2021 , ενώ το 30,7% του χρόνου που “καταναλώθηκε” στο διαδίκτυο, αφορούσε αποκλειστικά επαγγελματικούς λόγους.
Η παγκόσμια εξάπλωση της πανδημίας Covid-19, ανάγκασε πολλούς, θέλοντας ή μη, να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες και την εξ αποστάσεως τηλεργασία. Στο τομέα της εκπαίδευσης των στελεχών μιας επιχείρησης, ο δρόμος πλέον μοιάζει μονόδρομος· και οδηγεί, που άλλου; Στην τηλεκπαίδευση.
Τι είναι όμως η τηλεκπαίδευση;
Ο όρος «τηλεκπαίδευση» ή «εκπαίδευση από απόσταση» έχει ταυτιστεί γενικότερα με την έννοια του όρου «ηλεκτρονική μάθηση» (e-learning). Πολλές φορές θα δούμε να αναφέρεται και ως «εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση», ένας όρος βασισμένος στην διεθνή ορολογία «Open & Distance Learning (ODL)». «Ηλεκτρονική μάθηση» είναι κάθε διδακτική μέθοδος η οποία χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνών, με τον εκπαιδευτή να είναι παρών είτε όχι, καθώς επίσης μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε σε κάποια αίθουσα διδασκαλίας είτε στο χώρο του εκπαιδευόμενου ή ακόμη και σε κάποιο εικονικό περιβάλλον.
Ποιες είναι οι μορφές της τηλεκπαίδευσης ή «εξ αποστάσεως εκπαίδευσης»;
Οι δύο μορφές τηλεκπαίδευσης που συναντάμε είναι η σύγχρονη και η ασύγχρονη.
Ο όρος σύγχρονη τηλεκπαίδευση αναφέρεται στην εκπαίδευση που πραγματοποιείται σε εικονικές τάξεις σε πραγματικό χρόνο. Μία τέτοια μορφή εκπαίδευσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί με την βοήθεια εργαλείων διαδικτύου, που επιτρέπουν την ζωντανή μετάδοση, σε μικρές ή μεγάλες ομάδες ατόμων, εικόνας και ήχου του ομιλητή, παρουσίασης κάποιου εγγράφου, προβολής βίντεο, διαμοιρασμού της οθόνης του υπολογιστή του εισηγητή και μέσα αλληλεπίδρασης όπως ένας μαυροπίνακας.
Ο όρος ασύγχρονη τηλεκπαίδευση, από την άλλη πλευρά αναφέρεται στην εκπαίδευση που δεν πραγματοποιείται σε πραγματικό χρόνο, αλλά το εκπαιδευτικό υλικό βρίσκεται αναρτημένο σε κάποια πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης (Learning Management System - LMS). Οι μορφές του εκπαιδευτικού υλικού που υποστηρίζουν οι περισσότερες πλατφόρμες είναι έγγραφα (Κειμένων, Υπολογιστικά Φύλλα, Παρουσίασης), βίντεο, συνδέσεις σε άλλες πηγές, scorms και τεστ.
Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα
Στην σύγχρονη μορφή η οποία πραγματοποιείται σε πραγματικό χρόνο, εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενος πρέπει να βρίσκονται ταυτόχρονα στο ίδιο εκπαιδευτικό περιβάλλον με αποτέλεσμα να υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί, ενώ στην ασύγχρονη ο εκπαιδευτής έχει αναρτήσει το εκπαιδευτικό υλικό και αφήνει τον εκπαιδευόμενο να διαλέξει πότε θα το παρακολουθήσει.
Στην ασύγχρονη ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα να ανατρέξει σε παλιότερο εκπαιδευτικό υλικό, στην αντίθετη περίπτωση με την σύγχρονη θα πρέπει να αφομοιώσει εκείνη τη στιγμή όλη την ύλη η οποία τον αφορά.
Στην σύγχρονη τηλεκπαίδευση δίνεται η δυνατότητα άμεσης ανταλλαγής απόψεων και ερωτημάτων μεταξύ εκπαιδευτή – εκπαιδευομένου ή μεταξύ των εκπαιδευόμενων, ενώ στην ασύγχρονη η ανταλλαγή αυτή γίνεται μέσω δωματίων συζήτησης (Forum) ή συνομιλιών.
Στη ασύγχρονη τηλεκπαίδευση μπορούμε να εξετάσουμε τους εκπαιδευόμενους με αυτοματοποιημένα τεστ που βρίσκονται στη διαδικασία παρακολούθησης του υλικού, αντίθετα στη σύγχρονη θα πρέπει να υπάρξει μία επιπρόσθετη διαδικασία για την διεξαγωγή τεστ.
Στην σύγχρονη μορφή το εκπαιδευτικό υλικό δεν μπορεί να ανανεωθεί, σε αντίθεση με την ασύγχρονη στην οποία μπορεί κάποιος να ανανεώνει το εκπαιδευτικό υλικό να το προσαρμόζει στις νέες ανάγκες και παράλληλα να ενημερώνει τον εκπαιδευόμενο.
Μία σύγχρονη εκπαίδευση μπορεί να συνεχιστεί σε ασύγχρονη εφόσον μαγνητοσκοπηθεί, να εμπλουτιστεί με περισσότερο υλικό και να την παρακολουθήσουν εκπαιδευόμενοι οι οποίοι είχαν χρονικούς περιορισμούς και δεν μπόρεσαν να είναι συντονισμένοι κατά την διεξαγωγή της. Επίσης μία ασύγχρονη εκπαίδευση μπορεί να έχει εντάξει στο εκπαιδευτικό της πλάνο και σύγχρονες συνεδρίες.
Και κάπου εδώ γεννάται το ερώτημα: “Tι πρέπει να επιλέξω…;”
Με βάση όλα τα παραπάνω δεν μπορούμε να διαλέξουμε αποκλειστικά είτε τη μία μορφή είτε την άλλη. Αυτό το οποίο όμως εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι, η σύγχρονη και η ασύγχρονη τηλεκπαίδευση δεν είναι συγκρουόμενες έννοιες, αλλά τις περισσότερες φόρες θα πρέπει η μία να συμπληρώνει την άλλη και κατά περίπτωση μπορούμε να εξετάζουμε ποια ταιριάζει στις ανάγκες μας της επιχείρησης μας.
Κανούλας Βαγγέλης
IT – Προϊστάμενος Τμήματος Μηχανογράφησης
Alpha Plan Consultants
Πηγή: “Digital 2021: Global Overview 2021”, στο https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report